Με το συνεργάτη του Nova Talks Οικονομολόγο Στάθη Γιαννακίδη μιλήσαμε για την αν[απτυξη της Θράκης με αφορμή ένα άρθρο-αποτίμιση του πορίσματος της Διακομματικής Επιτροπής για την Ανάπτυξη της Θράκης και το χαρακτηρίζει μια ακόμη χαμένη ευκαιρία για τη Θράκη. Η συζήτηση είναι διαθέσιμη ΕΔΩ ενώ μπορείτε να διαβάσετε τα βασικά στοιχεία της συζήτησης παρακάτω
Ινστιτούτο ΕΝΑ – Κριτική και προτάσεις
06.07.2023 Η Διακομματική Επιτροπή & μία ακόμη ευκαιρία χαμένη για τη Θράκη
https://enainstitute.org
Το πόρισμα της ΝΔ είναι εξαιρετικά προβληματικό. Δεν είναι ούτε πρόγραμμα ούτε στρατηγικό σχέδιο.
Είναι ένας κατάλογος έργων χωρίς ξεκάθαρες στοχεύσεις, χωρίς προτεραιότητες, χωρίς συγκεκριμένες δεσμεύσεις (π.χ. πότε η Θράκη θα φτάσει Χ% του ΑΕΠ/κεφαλή της χώρας).
Είναι άνισο, με την έννοια ότι δίνει εξαιρετικά μεγάλη έμφαση στον πρωτογενή τομέα – ελάχιστη στον δευτερογενή και τριτογενή. Ενώ η Επιτροπή συγκροτήθηκε για τη Θράκη, και ενώ το Πόρισμα της ΝΔ αναφέρεται στη Θράκη, προστέθηκε εμβόλιμα ένας υπότιτλος «Στρατηγικός Αναπτυξιακός Σχεδιασμός
Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης» και κάποιες αναφορές για έργα στην Αν. Μακεδονία, χωρίς καμία ουσιαστική ανάλυση.
4 βασικές παραδοχές:
Η Θράκη είναι μια από τις Λιγότερο Αναπτυγμένες Περιοχές της χώρας, με χρόνια προβλήματα. Η περιορισμένη ανάπτυξή της δεν αποτελεί φυσικό φαινόμενο, αλλά είναι αποτέλεσμα πολιτικών που ασκήθηκαν στο παρελθόν. Η κατάσταση αυτή δεν μπορεί να αλλάξει άμεσα με κάποιο «θαύμα», ούτε αυτόματα από τους «μηχανισμούς της αγοράς», ούτε όμως με αποσπασματικές πολιτικές για αντιμετώπιση επιμέρους ζητημάτων ή με μια ισχυρότερη επιδοματικού χαρακτήρα πολιτική. Χρειάζονται πολιτικές για μια
συνολική αντιμετώπιση όλων των επιμέρους συνιστωσών της ανάπτυξης της. Δεν μπορεί να στηρίζεται μόνο σε μια λογική «επιδοτούμενης ανάπτυξης» αλλά σε μια λογική ενισχυόμενης αλλά και αυτοτροφοδοτούμενης ανάπτυξης. Για να αλλάξει λοιπόν η κατάσταση θα πρέπει αφενός οι επιχειρήσεις να προσπαθήσουν να γίνουν πιο ανταγωνιστικές και αφετέρου χρειάζεται να αλλάξουν οι επικρατούσες συνθήκες στην περιοχή ώστε να γίνει η Θράκη πιο ελκυστική για ανάπτυξη επιχειρηματικών
δραστηριοτήτων αλλά και για εγκατάσταση ανθρώπινου δυναμικού. Επειδή το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Θράκης είναι πολύ κάτω από τον εθνικό μέσο όρο, πρέπει να αναπτυχθεί με πολύ μεγαλύτερο ρυθμό για να μπορέσει να συγκλίνει. Χρειάζονται λοιπόν πολιτικές που θα οδηγήσουν την περιοχή σε «αναπτυξιακό άλμα».
Το ανθρώπινο δυναμικό είναι κεντρικό στοιχείο της αναπτυξιακής διαδικασίας. Οι τελευταίες δύο δεκαετίες χαρακτηρίστηκαν από την ευρεία αναγνώριση της σημασίας της γνώσης, της καινοτομίας και του ανθρώπινου δυναμικού ως του κύριου συντελεστή οικονομικής ανάπτυξης. η ύπαρξη εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού είναι από τους βασικούς παράγοντες, που επηρεάζουν τις αποφάσεις εγκατάστασης επιχειρήσεων σε μια περιοχή (και ιδίως επιχειρήσεων έντασης γνώσης και τεχνολογιών), φαίνεται πως δεν είναι τόσο προφανές ποιος προσελκύει ποιον: οι επιχειρήσεις τους εργαζόμενους ή το αντίστροφο; Μάλιστα, η κατοίκηση στην περιοχή εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού δημιουργεί
ζήτηση για υψηλοτέρου επιπέδου υπηρεσίες (σχολεία, εστιατόρια, βιβλιοπωλεία, κινηματογράφο, θέατρο κτλ.), κάνοντάς την πιο ελκυστική.
Το Πόρισμα δεν θα έπρεπε να είναι ακόμη ένα αναπτυξιακό πρόγραμμα, με την έννοια ότι στην απόφαση της Ολομέλειας της Βουλής δεν προβλέφθηκε συγκεκριμένος προϋπολογισμός, ούτε τέθηκε συγκεκριμένος χρονικός ορίζοντας υλοποίησης. Το ζητούμενο δεν είναι ακόμη ένα πρόγραμμα για την περιοχή, με την έννοια ότι υπάρχουν ήδη προγράμματα σε όλα τα επίπεδα της κεντρικής κυβέρνησης αλλά και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Τέταρτον, για να μπορέσει το Πόρισμα να λειτουργήσει αποτελεσματικά θα πρέπει οι στόχοι του να αποτελέσουν αιρεσιμότητα (conditionality) για όλες τις χρηματοδοτήσεις στην περιοχή, και βέβαια να υλοποιηθούν όλα τα εμβληματικά έργα, μέτρα, δράσεις που προτείνει. Για τον σκοπό αυτό, προτείναμε δυο βασικούς στόχους: α) τη βελτίωση της ελκυστικότητας της Θράκης ως ικανοποιητικού προορισμού για κατοίκηση και β) τη βελτίωση της ελκυστικότητας της Θράκης ως τόπου άσκησης επιχειρηματικής δραστηριότητας
Η βελτίωση της «εικόνας» της Θράκης είναι καθοριστική γιατί η προαντίληψη που έχει κάποιος για μια περιοχή (νοητικοί χάρτες) επηρεάζει αποφασιστικά τις αποφάσεις του για το πού θα κατοικήσει, πού θα σπουδάσει, που θα εργαστεί, πού θα αναπτύξει την επιχείρηση του. Είναι απαραίτητο λοιπόν να αλλάξει η κυρίαρχη «εικόνα» για τη Θράκη, που σήμερα έχει μεν βελτιωθεί σε σχέση με το παρελθόν, παραμένει όμως εν πολλοίς αρνητική ή έστω μη ελκυστική.